Η εμφάνιση παθολογίας στην περιοχή αυτή του σκελετού μπορεί να προκαλέσει ποικίλη συμπτωματολογία, όπως:

• πόνος στον αυχένα
• κεφαλαλγία
• δυσκολία στην κίνηση του κεφαλιού ή καθήλωσή του σε μία θέση (ραιβόκρανο)
• πόνος στην ράχη (πλάτη)
• πόνος στα άνω άκρα που μπορεί να φτάνει έως τα δάκτυλα των χεριών
• υπαισθησία (μουδιάσματα) άνω άκρων
• μυϊκή αδυναμία
• σπανιότερα μπορεί να εμφανίζονται και διαταραχές της ισορροπίας.

Συνηθέστερες αιτίες αυχεναλγίας είναι:

• μακροχρόνια κακή θέση της κεφαλής και της σπονδυλικής στήλης κατά τη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων και της εργασίας. Η συνεχής κάμψη (σκύψιμο) της κεφαλής διαβάζοντας ή κρατώντας στα χέρια μας το κινητό τηλέφωνο ή το tablet ή κρατώντας τον φορητό υπολογιστή στα πόδια μας ενώ καθόμαστε «αναπαυτικά» σε μια πολυθρόνα ή τον καναπέ καταπονεί τους μεσοσπονδύλιους δίσκους της ΑΜΣΣ, τους μυς και τους συνδέσμους που την περιβάλλουν και σταδιακά μεταβάλλουν τις εμβιομηχανικές ιδιότητες ολόκληρης της σπονδυλικής στήλης. Παρομοίως, η εργασία σε γραφείο με την οθόνη του υπολογιστή σε επίπεδο χαμηλότερο από αυτό των ματιών και η χρήση ακατάλληλου καθίσματος έχει παρόμοια αποτελέσματα.
• Ψυχολογικοί παράγοντες, όπως η μακροχρόνια έκθεση σε καταστάσεις stress, συμμετέχουν στη συμπτωματολογία της περιοχής του αυχένα και της κεφαλής, καθώς προκαλούν επιδείνωση του μυϊκού σπασμού εισάγοντας τον ασθενή σε ένα φαύλο κύκλο πόνου – μυϊκού σπασμού – ψυχολογικής επιβάρυνσης.
• παθήσεις των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι ινοχόνδρινοι σχηματισμοί που παρεμβάλλονται ανάμεσα στους σπονδύλους, παρέχοντας μεταξύ άλλων σταθερότητα και απορρόφηση πιέσεων και διευκόλυνση της κινητικότητας. Μετά από μακροχρόνια καταπόνηση και εκφύλιση των μεσοσπονδύλιων δίσκων ή ως συνέπεια ενός τραυματισμού, ο ινώδης δακτύλιος που περιβάλλει τον δίσκο μπορεί να αποπλατυνθεί ή και να διαρραγεί με αποτέλεσμα μέρος από το περιεχόμενό του (πηκτοειδής πυρήνας) να έρθει σε επαφή και να πιέσει έναν νευρικό σχηματισμό όπως τη ρίζα ενός από τα νεύρα των άνω άκρων. Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για προβολή ή κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου με συμπτώματα που πολύ συχνά περιλαμβάνουν ισχυρό πόνο και νευρολογικές διαταραχές των άνω άκρων, όπως υπαισθησία και μυϊκή αδυναμία. Η αντιμετώπιση τις περισσότερες φορές είναι συντηρητική, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ανάλογα με την βαρύτητα και τη διάρκεια της κλινικής εικόνας μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική θεραπεία.
• σπονδυλαρθρίτιδα – δημιουργία οστεοφύτων. Πρόκειται για μια εκφυλιστική διαδικασία που επηρεάζει (όπως όλες τις αρθρώσεις) και τη σπονδυλική στήλη, αλλά είναι πιο συχνή στην οσφυϊκή (μέση) και στην κατώτερη αυχενική μοίρα. Οι αρθρώσεις ανάμεσα στους σπονδύλους υφίστανται σταδιακή φθορά με αποτέλεσμα την εμφάνιση πόνου, ενώ η συνεπακόλουθη ανάπτυξη οστεόφυτων, τα οποία είναι αντιδραστική παραγωγή νέου οστού στις παρυφές των αρθρώσεων, επιβαρύνει τη συμπτωματολογία μέσω της στένωσης των αντίστοιχων τρημάτων (οπών) και την πίεση παρακείμενων νεύρων.
• Οξείς τραυματισμοί – μετατραυματικές επιπλοκές. Ο συχνότερος τραυματισμός της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης αφορά σε αυτόν που προκύπτει σε τροχαία ατυχήματα με την απότομη κίνηση της κεφαλής μπρος – πίσω σαν μαστίγιο (whiplash injury), ή και από άμεση πλήξη της κεφαλής σε μια σκληρή επιφάνεια. Το αποτέλεσμα αυτών των μηχανισμών κάκωσης είναι ο τραυματισμός των μυών και των συνδέσμων, των οπισθίων σπονδυλικών αρθρώσεων ή των μεσοσπονδύλιων δίσκων και η συμπτωματολογία μπορεί να ποικίλλει από ήπιο πόνο που υποχωρεί σε λίγες ημέρες έως χρόνια άλγη και λειτουργικές διαταραχές που ταλαιπωρούν τον ασθενή για χρόνια. Σπανιότερα μπορεί να προκύψουν κατάγματα σε έναν ή περισσότερους σπονδύλους που ανάλογα με την εντόπιση και τη βαρύτητά τους μπορεί να είναι απειλητικά για τη λειτουργικότητα, ακόμα και τη ζωή του ασθενούς και πολύ συχνά απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση.
• Σπανιότερα, ρευματολογικές παθήσεις, μικροβιακές λοιμώξεις, κακοήθειες.

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της αυχεναλγίας προϋποθέτει την σωστή διάγνωση της αιτίας της. Ταυτόχρονα πρέπει να στοχεύει και στην καταστολή του πόνου, ο οποίος, όπως αναφέρθηκε, όταν παραμείνει για χρονικό διάστημα άνω των 3 μηνών κατά μέσο όρο, ονομάζεται χρόνιος πόνος και αποκτά χαρακτηριστικά αυτόνομης πάθησης. Σε γενικές γραμμές οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• τροποποίηση των καθημερινών συνηθειών που σχετίζονται με την θέση της κεφαλής και τη στάση του σώματος εν γένει
• Βελτίωση των συνθηκών εργασίας με τοποθέτηση της οθόνης του υπολογιστή σε ψηλό σημείο, αντίστοιχο με το επίπεδο των οφθαλμών, επιλογή κατάλληλου καθίσματος και συχνά διαλείμματα ώστε να πραγματοποιούμε ασκήσεις διάτασης
• Διατήρηση καλού επιπέδου φυσικής δραστηριότητας και επιλογή κατάλληλης γυμναστικής όπως yoga ή pilates
• φαρμακευτική αγωγή με αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη ή νευροτροποποιητικά φάρμακα
• Ιατρικός βελονισμός
• Φυσικοθεραπείες
• Χειρουργική αντιμετώπιση όταν κρίνεται απαραίτητο από τον θεράποντα ιατρό με βάση την υποκείμενη παθολογία, την κλινική εικόνα και τις απεικονιστικές εξετάσεις.